Nederland doet te weinig tegen discriminatie

Nederland moet grotere rol nemen in de strijd tegen rassendiscriminatie

De overheid doet te weinig om discriminatie aan te pakken. Bovendien legt de overheid te veel verantwoordelijkheid bij de burger zelf, of bij andere partijen zoals werkgevers om discriminatie te bestrijden. Dit punt brengt het College voor de Rechten van de Mens naar voren tijdens de bespreking van de Nederlandse rapportage over rassendiscriminatie door het VN-comité inzake de uitbanning van rassendiscriminatie. 18 en 19 augustus beantwoordt Nederland in Genève vragen over de praktijk en het beleid op gebied van rassendiscriminatie. Woensdagochtend spreekt het College het VN-comité toe.

Het College vraagt aandacht voor rassendiscriminatie op de arbeidsmarkt, waardoor mensen van niet-westerse afkomst een kleinere kans hebben op een baan. Vooral de hoge jeugdwerkloosheid onder niet-westerse migranten is zorgelijk. Meisjes met een hoofddoek hebben problemen bij het vinden van een stageplaats en daarmee bij het afronden van hun studie. Andere punten die het College aan de orde stelt zijn horecadiscriminatie, etnische profilering en discriminerende uitlatingen in (sociale) media.

Wat is het probleem?
Het is nodig dat Nederland erkent dat rassendiscriminatie veel vaker voorkomt dan mensen denken, dat het schadelijker is dan men zich bewust is, en vooral dat het een structureel fenomeen is. Mensen die discriminatie ervaren kunnen hierover klagen of aangifte doen. Dat neemt niet weg dat discriminatie dan al heeft plaatsgevonden, en dat is kwalijk. Juist dat moet de overheid voorkomen.

Er zijn inmiddels wel diverse maatregelen getroffen om de kansen van mensen in een achterstandspositie op een baan te vergroten. Dat is goed, maar niet genoeg. Het doet namelijk niets aan de andere kant van het verhaal: er bestaat discriminatie. Een gelijke uitgangspositie creëert nog geen gelijke kansen. Ook de oproep van de overheid om discriminatie te melden is uiteraard nuttig in de bestrijding daarvan, maar kan alleen slagen als er voldoende vertrouwen bestaat dat de melding ook leidt tot actie. Dat vertrouwen is er onvoldoende.

Wat moet de overheid dan meer doen?
De overheid moet allereerst erkennen dat zij, en niet de burger, primair verantwoordelijk is om rassendiscriminatie tegen te gaan. Daarnaast moet zij meer doen om rassendiscriminatie te voorkomen en te bestrijden. Zij moet actief uitdragen dat rassendiscriminatie te allen tijde onacceptabel is, ook in het publieke debat. Ook is een grotere bewustwording nodig. Dat betekent inzicht bieden in wat rassendiscriminatie is, en dat het ook in onschuldig bedoelde handelingen kan zitten. De oorzaak van rassendiscriminatie ligt vaak in de stereotiepe opvattingen en vooroordelen die iedereen heeft. Dat onderkennen is een noodzakelijke voorwaarde om ervoor te zorgen dat stereotypen geen rol spelen. Denk aan werving en selectie en mensen staande houden op straat. Een structurele verandering vraagt om training van beroepsgroepen, zoals leerkrachten, politie en ambtenaren.