Posted by Turkse Media
Apr 16, 2025

Diplomatieforum Turkije als alternatief voor de wereld én strijd tegen hegemonie

OPINIE – De wereld is in rep en roer. Landen worstelen met toenemend protectionisme en groeiende economische onzekerheid. De Verenigde Staten richten hun aandacht volledig op de vermeende “Chinese dreiging”. Toeleveringsketens worden ontmanteld en het multilaterale systeem – zoals de Verenigde Naties – verliest aan relevantie. Democratieën krimpen, terwijl de sterke-manpolitiek en het realisme in volle gang zijn. Trump zet de wereld, inclusief NAVO-bondgenoten en de EU, nu onder druk om blindelings “America First” te volgen. Maar wat wil Amerika precies van de wereld?

Wat is Trumps plan?

China is economisch te groot en technologisch te sterk geworden, wat een risico vormt voor Washington. Simpel gezegd, Peking is nu een “te grote rivaal” en de VS worden steeds afhankelijker van hun Aziatische concurrent. Trump wil dat beide partijen minder uitgeven (het Amerikaanse begrotingstekort verminderen), terwijl hij China isoleert op het gebied van militaire capaciteit, technologie en handelsoverschot.

Daarom legt Trump tarieven op en oefent hij tegelijkertijd druk uit op meerdere landen. Het is een onderhandelingstactiek. Hij straft staten en brengt ze vervolgens één voor één op zijn voorwaarden aan de onderhandelingstafel. Tijdens deze onderhandelingen vraagt hij landen te stoppen met handelen met China en voornamelijk Amerikaans gas of fossiele brandstoffen te kopen van VS-vriendelijke landen (bijvoorbeeld Saudi-Arabië). Hij eist dat landen afstand doen van ESG’s (milieu-, arbeids- en sociale normen) en chanteert hen om hun markten open te stellen voor Amerikaanse technologiesectoren en ongereguleerde voedsel- of industriële producten.

Trump biedt technologieoverdracht aan in ruil voor een selectie van goed opgevoede bondgenoten, op voorwaarde dat ze “Amerikaanse defensie kopen”. Zijn missie: het elimineren van de mogelijkheid van onafhankelijk denkende landen die een alternatief vormen voor China en Amerika, zoals bijvoorbeeld Turkije, de Europese Unie, Brazilië en India. “Niet-gebonden” zijn of een onafhankelijk buitenlands en veiligheidsbeleid voeren, wordt gezien als een directe bedreiging voor Trumps visie op een bipolaire wereld. Waarom? Omdat het indruist tegen zijn dualistische visie op een wereld waarin je “voor hem of tegen hem” bent.

Een kant moeten kiezen – Amerika of China – zal niet alleen rampzalig zijn voor landen in Afrika en Azië die sterk afhankelijk zijn van Peking voor hun handel. Het is ook extreem moeilijk voor Turkije en EU-landen, waaronder Frankrijk, Spanje, Duitsland en Polen. Zoals Trump zegt, is “America First” de enige die er baat bij heeft.

Laten we een paar voorbeelden nemen: Kostbaar aardgas uit Amerika zal de Europese industriële productie drukken, zowel in de EU als in Turkije. Europeanen dwingen om de Chinese handel te staken staat gelijk aan het verwijderen van de op twee na grootste handelspartner van het continent, goed voor meer dan 700 miljard euro. Dat heeft een directe impact op de prijs (bijvoorbeeld door producten duurder te maken) en bemoeilijkt tegelijkertijd de industriële concurrentievoordelen. Het is ook onhoudbaar om te denken dat de EU en Turkije de productie van duur Amerikaans aardgas verhogen en tegelijkertijd simpelweg hernieuwbare, autonome energiebronnen opgeven, een andere eis die Trump stelt.

Het Antalya Diplomacy Forum als alternatief

‘De diplomatie herwinnen in een gefragmenteerde wereld’ is de titel van het Antalya Diplomacy Forum van dit jaar. Dat bracht recent duizenden mensen, waaronder tientallen regeringsleiders en ministers, samen en bood Europeanen, Aziaten, Latijns-Amerikanen en Afrikanen de mogelijkheid om iets terug te winnen dat steeds meer wordt gemonopoliseerd door de rivaliteit tussen de VS en China: de vrijheid om handelspartners te kiezen en defragmentatie te bevorderen.

Achter de schermen waren Turkse diplomaten actief bezig met het onderhouden van contacten met tientallen nationaliteiten van over de hele wereld. Van handelsroutes en infrastructuur tot tarieven en connectiviteit, het belang van het forum kan niet genoeg worden benadrukt in een tijd waarin de meeste landen wereldwijd zeggen: “Geef ons alstublieft een alternatief. We willen niet kiezen tussen Amerika en China.”

Er zijn 195 landen in de wereld, het is noch economisch noch eerlijk dat een rivaliteit tussen twee (VS en China) de doorslag geeft. Het Antalya Diplomacy Forum biedt een uniek platform waar landen de druk van polarisatie kunnen weerstaan en hun stem weer kunnen laten horen in een wereld die steeds meer in binaire tegenstellingen wordt gedwongen.

Over de auteur

De meningen die in dit artikel worden geuit, zijn die van de auteur en weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs het redactionele beleid van dit medium. De auteur is directeur van de Europese Nabuurschapsraad (ENC).