‘Einde aan de blanco cheque voor Israël?’

OPINIE – In de zonovergoten binnenplaats van het kantoor van de Israëlische premier schudde de Amerikaanse vicepresident JD Vance de hand van Benjamin Netanyahu. Het moment werd zorgvuldig in scène gezet als teken van onverbrekelijke verbondenheid. Vance herhaalde dat “Israël geen cliëntstaat is” en benadrukte dat zijn bezoek bedoeld was als partnerschap, niet als toezicht.

Toch verraadden zijn reacties iets anders. Vance gaf aan geschokt te zijn door de recente stemming in de Knesset over het verder annexeren van delen van de Westelijke Jordaanoever, die hij een “politieke stunt” noemde. Voor het eerst in lange tijd klonk bij een uitgesproken bondgenoot openlijke irritatie.

De wapenstilstand in Gaza, maanden geleden tot stand gekomen onder zware internationale druk, staat onder spanning. Schermutselingen bij Rafah, incidentele raketten en aanhoudende Israëlische operaties ondermijnen het fragiele evenwicht. Vance’s bezoek, onderdeel van de reeks Amerikaanse missies naar Tel Aviv om steun te betuigen, moest de wapenstilstand kracht bijzetten.

In plaats daarvan benadrukte het vooral de spanning binnen het Amerikaanse beleid. Netanyahu herhaalde dat hij geen Turks vredesinitiatief in Gaza zou accepteren en de annexatiestemming maakte duidelijk hoe beperkt de Amerikaanse invloed op Israël in werkelijkheid is, zelfs na decennialange militaire en politieke steun.

Botsende beelden en beleid

Waar Vance en Netanyahu voor de camera benadrukten dat de banden “onwankelbaar” zijn, laten de feiten een weerbarstiger realiteit zien. Sinds de aanvallen van oktober 2023 heeft de Verenigde Staten meer dan 20 miljard dollar aan nieuwe wapenleveranties aan Israël goedgekeurd, onder meer voor precisiewapens en F-35-toestellen. Deze middelen speelden een rol bij luchtaanvallen die woonwijken verwoestten en honderdduizenden Palestijnen op de vlucht joegen.

De menselijke tol blijft immens: volgens lokale schattingen zijn sinds het uitbreken van de oorlog meer dan 40.000 Palestijnen omgekomen, onder wie veel vrouwen en kinderen. Ziekenhuizen kampen met gebrek aan water en elektriciteit. Families in de diaspora getuigen van dierbaren die onder belegering leven. Voor velen staat vast dat de Amerikaanse hulp de oorlog verlengt in plaats van beëindigt.

Tegelijkertijd gaat Israël door met het uitbreiden van nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. De recente stemming over annexatie bevestigt dat Jeruzalem zijn greep op omstreden gebieden verder wil verstevigen. Dat vooruitzicht maakt de kans op een tweestatenoplossing steeds kleiner en voedt verdere instabiliteit.

Erosie van geloofwaardigheid

Het patroon is bekend: Washington levert wapens, spreekt “diepe zorgen” uit en grijpt vervolgens niet in wanneer de situatie verslechtert. Voor landen in het Zuiden en delen van de Arabische wereld tast dit de geloofwaardigheid van de Verenigde Staten aan als pleitbezorger van mensenrechten en internationaal recht. De rol van bemiddelaar wordt steeds moeilijker vol te houden wanneer de militaire steun aan één partij onverminderd doorgaat.

Vance’s geschokte reactie op het Knesset-besluit laat zien dat zelfs binnen conservatieve kringen het ongemak groeit. Israëlische eenzijdige stappen kunnen de Verenigde Staten verder in regionale spanningen trekken. Werkelijke partnerschap vereist voorwaarden en controleerbare verplichtingen: naleving van de wapenstilstand, humanitaire toegang en een concreet pad naar Palestijnse zelfbeschikking. Voorwaardelijke steun is geen afwijzing, maar een vorm van verantwoordelijkheid.

Een keuze die niet langer ontweken kan worden

Zonder koerswijziging dreigt meer van hetzelfde: nieuwe wapendeals, oplopende spanningen en een verder afbrokkelende reputatie. Amerikaanse politiek lijkt echter niet in staat om het debat openlijk te voeren. Twijfels uitspreken over militaire steun aan Israël blijft voor velen in Washington een taboe. Maar de vraag is niet of de Verenigde Staten Israël moeten steunen, maar hoe en onder welke voorwaarden.

Voor de kinderen van Gaza, die opgroeien tussen puin en trauma, blijft de internationale afwezigheid tastbaar. Terwijl de winter nadert en de wederopbouw uitblijft, groeit het risico op een nieuwe escalatie. De handdruk van Vance in Jeruzalem symboliseerde loyaliteit, maar ook ontkenning: het weigeren te erkennen dat juist de Amerikaanse steun de instabiliteit mede in stand houdt.

De Verenigde Staten staan op een kruispunt. Het kan doorgaan met onvoorwaardelijke financiering van een conflict, of investeren in diplomatie, humanitaire steun en duurzame vrede. De keuze bepaalt niet alleen de Amerikaanse rol in het Midden-Oosten, maar ook haar morele positie in de wereld. Loyaliteit zonder verantwoordelijkheid is geen partnerschap, maar medeplichtigheid.

Over de auteur

De meningen in dit artikel zijn die van de auteur en weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs het redactionele standpunt. De auteur is een geostrategisch analist en freelancecolumnist internationale betrekkingen.

© Turksemedia.nl – Alle rechten voorbehouden | AA | Gepubliceerd: 23-11-2025