Europa’s stille crisis: meer dan 1,2 miljoen mensen slapen elke nacht op straat

In Europa brengen elke nacht naar schatting meer dan 1,27 miljoen mensen de nacht door op straat of in tijdelijke opvangcentra.

Dat blijkt uit nieuwe gegevens van de Europese Federatie van Nationale Organisaties die met Daklozen werken (FEANTSA).

Volgens FEANTSA’s adjunct-directeur Ruth Owen heeft ongeveer 5 procent van de EU-bevolking op enig moment in zijn of haar leven een vorm van dakloosheid ervaren.

Owen sprak met een Turkse nieuwsdienst naar aanleiding van Werelddag tegen Dakloosheid (10 oktober) en waarschuwde dat de crisis “dieper en zichtbaarder dan ooit” is geworden, vooral in Europese hoofdsteden.

“De cijfers tonen slechts het topje van de ijsberg”, benadrukte Owen. “We tellen enkel de zichtbare daklozen, dus de mensen die op straat of in opvangcentra verblijven. In werkelijkheid is de groep veel groter, want ook mensen die noodgedwongen bij familie of vrienden verblijven, vallen onder de definitie van dakloosheid. Dat betekent dat bijna één op de twintig Europeanen ooit zonder eigen onderdak heeft gezeten.”

Alarmerende groei

Het probleem neemt in veel steden snel toe. Brussel geldt volgens Owen als een zorgwekkend voorbeeld: “Bij de eerste telling in 2008 ging het om ongeveer 1.700 mensen. Nu nadert dat aantal de 10.000.”

De stijging heeft meerdere oorzaken. De explosieve stijging van woonkosten maakt huisvesting onbereikbaar voor lage inkomens. Tegelijk zorgen veranderende migratiebeleidsregels ervoor dat veel asielzoekers geen opvang meer krijgen, waardoor zij rechtstreeks op straat belanden.

Een deel van de stijging komt ook voort uit verbeterde registratiemethoden, zegt Owen. Toch benadrukt ze dat “de structurele oorzaken, een ontwrichte woningmarkt en ontoereikende sociale vangnetten, veel fundamenteler zijn.”

Duitsland koploper

Met naar schatting 530.000 daklozen is Duitsland het land met de grootste geregistreerde dakloze bevolking in Europa. Dat cijfer weerspiegelt zowel de nauwkeurigheid van het Duitse registratiesysteem als de brede definitie van dakloosheid.

Opmerkelijk is dat Cyprus zichzelf als het enige EU-land zonder daklozen beschouwt. “Toch zegt 11 procent van de bevolking ooit in een park of auto te hebben geslapen, of noodgedwongen bij vrienden of familie te hebben verbleven”, laat Owen weten. “Dat toont aan hoe beperkt de officiële cijfers zijn.”

Oplossingen

Volgens Owen liggen de oplossingen niet in tijdelijke noodopvang, maar in structureel beleid: “We moeten de woningmarkt reguleren, meer sociale woningen bouwen en inkomenssteun bieden aan de laagste inkomens. Alleen zo wordt wonen weer betaalbaar.”

Een van de meest succesvolle modellen is het ‘Housing First’-programma, dat mensen eerst aan stabiele huisvesting helpt en daarna andere vormen van ondersteuning biedt. “Het idee is simpel maar krachtig. Als iemand dakloos is, heeft die persoon misschien allerlei problemen, maar het meest urgente is een dak boven het hoofd.”

Finland geldt als Europees voorbeeld. Daar daalde het aantal daklozen van 20.000 in de jaren tachtig tot ongeveer 3.000 vandaag dankzij dit model. “Het is een succesverhaal”, onderstreept Owen. “Maar recente bezuinigingen op sociale programma’s dreigen die vooruitgang teniet te doen.”

De FEANTSA waarschuwt dat zonder gecoördineerde actie dakloosheid in Europa de komende jaren verder zal stijgen, en dat “huisvesting opnieuw als een fundamenteel mensenrecht moet worden erkend”.

© Turksemedia.nl – Alle rechten voorbehouden | AA | Gepubliceerd: 10-10-2025