Humanitaire crisis grenzen Europa, EU-lidstaten negeren humanitaire plicht

Aan de grenzen van Europa vindt een humanitaire crisis plaats. Duizenden mensen, die bij hun zoektocht naar veiligheid hun leven op het spel moeten zetten, zitten zonder noemenswaardige hulp, omdat EU-lidstaten hun humanitaire plicht negeren. Voorafgaand aan de Europese top op 25 en 26 juni dringt Artsen zonder Grenzen er bij EU-leiders op aan om hun huidige beleid radicaal te veranderen: mensen die een veilig heenkomen in Europa zoeken, moeten dat op veilige, legale manieren kunnen doen.

Artsen zonder Grenzen dringt specifiek aan op de inzet van middelen om het Griekenland en Italië mogelijk te maken mensen bescherming en humane opvang te bieden bij aankomst. De overheden van Griekenland en Italië moeten zich op hun beurt committeren aan het verbeteren van de leefomstandigheden van migranten en asielzoekers.

‘Dit is een geregisseerde humanitaire crisis, veroorzaakt door het gebrek aan adequate en humane beleidsregels en maatregelen van de EU,’ zegt Aurelie Ponthieu, migratieadviseur van Artsen zonder Grenzen. ‘De verslechterende situatie is niet het gevolg van een onbeheersbaar aantal vluchtelingen. Het is het gevolg van structurele tekortkomingen van het EU-beleid. EU-lidstaten praten over het sluiten van grenzen, het bouwen van hekken en het uiten van ultimatums. Maar dat weerhoudt mensen er niet van de oversteek te wagen en zorgt er enkel voor dat inspanningen om mensen in nood te helpen, ondermijnd worden.’

Ondanks de enorme noden onder vluchtelingen stellen vooraanstaande EU-lidstaten zich steeds harder op. Frankrijk en Oostenrijk versterkten hun grenscontroles, Italië dreigt dat het buitenlandse schepen ervan zal weerhouden migranten van boord te laten en Hongarije heeft aangekondigd een muur op de grens met Servië te bouwen.

Uit de medische gegevens van Artsen zonder Grenzen, vergaard in haar projecten in Italië en Griekenland, blijkt dat de meeste gezondheidsproblemen onder vluchtelingen het gevolg zijn van de slechte omstandigheden bij hun ontvangst in Europa en van verwondingen en trauma’s die zij opliepen bij hun lange en gevaarlijke reis. Artsen zonder Grenzen biedt medische en psychosociale hulp aan vluchtelingen, omdat de overheden in die plaatsen dat niet of onvoldoende doen.

Het opvangsysteem in Italië, waar het aantal nieuwe vluchtelingen vergelijkbaar is met het aantal gedurende dezelfde periode in het afgelopen jaar, staat onder immense druk en zal vermoedelijk instorten als er niet snel actie ondernomen wordt. Griekenland wordt geconfronteerd met een flinke toename van nieuwe vluchtelingen, maar hier is nauwelijks een opvangsysteem en de leefomstandigheden voor vluchtelingen zijn zorgwekkend. Op het eiland Kos is Artsen zonder Grenzen de enige organisatie die medische zorg biedt en iets doet aan de leefomstandigheden in het vluchtelingenkamp Captain Elias.

Na de verdrinkingsdood van ruim 1.800 mensen eerder dit jaar is het budget voor reddingsacties op zee de afgelopen maand verdrievoudigd. Helaas wordt er bijna niets gedaan aan hulp en opvang. ‘We willen dezelfde vastberadenheid zien als het gaat om waardige en humane opvangomstandigheden in Europa,’ zegt Ponthieu. ‘EU-lidstaten moeten hun vijandige, afwijzende houding loslaten en stoppen met ruziën over solidariteit. In plaats daarvan is het tijd voor concrete actie, om mensen die vreselijke crisissituaties zijn ontvlucht te helpen en om overeenstemming te bereiken over effectief, humaan en barmhartig beleid.’